ارتباطات اجتماعی در عصر حاضر جزو مهمترین ارکان پیشرفت و موفقیت فردی و اجتماعی هستند. شناخت عوامل مؤثر بر تقویت روابط اجتماعی و آموختن راههای بهبود این مهارت هر انسانی را قادر میسازد تا بتواند نیازهای مختلف خود را برآورده سازد و همینطور در روابط اجتماعی خود مؤثر و سودمند عمل کند.ارتقای دایره روابط اجتماعی نتایج مستقیمی در پیشرفت زندگی هر انسانی دارد.باید توجه داشته باشیم که ارتباطات تنها شامل صحبت کردن، نوشتن و خواندن، مباحثه و ارتباط کلامی نیستند بلکه ویژگیهای رفتاری و اخلاقی و شخصی و حتی جایگاه اجتماعی هر فرد در نوع شروع ارتباط بین افراد و ادامهی آن اثرات مستقیمی دارند.انسانها همیشه از کلام برای ارتباط برقرار کردن استفاده نمیکنند، ارتباط رفتاری زمانی است که طرف مقابل ادراکی از پبامی که در رفتار شخص وجود دارد میگیرد. بهعنوان مثال فردی که ناراحت یا عصبانی است و در ظاهر سکوت میکند اما با رفتار خود حس نارضایتی یا عصبانیت خود را به دیگران مخابره میکند، عدم توانایی در درک پیامهای دیگران باعث مختل شدن روابط انسانها میگردد.هرکس میتواند با اندکی دقت و تلاش مشترکات خود و افراد دیگر را بیابد و با یافتن درک بهتر از رفتارهای دیگران ارتباطات بهتری پیداکرده و روابط خود را گسترش بدهد.
هنر شنونده بودن
برای درک بهتر از کلام و رفتار انسانها باید مهارت شنونده بودن را یاد بگیریم. درست گوش کردن به صحبتها چند نتیجهی سودمند در پی دارد.
- درک بهتر منظور افراد
- ایجاد حس اعتماد و احترام
- ایجاد زمینهی شناخت بهتر و گفتگوی متقابل
علاوه بر آن برای درک بهتر آنچه شنیده میشود میتوان سؤالهای مختلف با جزییات متعدد پرسید. این نوع از سؤال کردن رد مقابل را مجاب میکند که شما مجذوب مکالمه شدهاید و این امر به تقویت ارتباطات اجتماعی شما کمک میکند.
جاذبهی نگاه
سعی کنید از طریق چشمها با طرف مقابل ارتباط برقرار کنید اما هرگز خیره نشوید. در مکالمه، اغلب آن فردی که از توانایی ابراز وجود بیشتری برخوردار هستند، تماس چشمی خود را در ابتدای مکالمه قطع نمیکنند ولی پس از چند ثانیهی کوتاه آرامآرام این کار را انجام میدهند؛ اما خیره شدن در هنگام مکالمه کاری بسیار آزاردهنده است که باید توجه داشته باشید در زمان برقراری ارتباط چشمی از خیره شدن بپرهیزید.
انتخاب رفتار مؤدبانه و شایستهی شخصیت هر فرد
همیشه در زمان حضور در جمع در مورد رفتار خود در مقابل دیگران مراقبت داشته باشید و همیشه بهترین را برای اطرافیان خود بخواهید. نگران شخصیت خود نباشید چراکه همیشه ادب و نزاکت داشتن و رعایت حقوق دیگران از دید همهی انسانها نشانه بزرگی است و علاوه بر آن تأثیرات فوقالعادهای بر روابط اجتماعی و همینطور شخصیت اجتماعی دارد.
در ارتباط با دیگران مراقب باشید تا در زمان بروز احساسات زیادهروی نکنید. گاهی لازم است خشم یا نارضایتی خود را در مرود موضوع خاصی بروز دهید اما مراقب باشید ضمن ابراز نارضایتی معقول، کنترل رفتارتان از دست نرود یا با صدای بلند صحبت نکنید، در زمان بروز مشکلات یا موقعیتهای استرسزا توجه داشته باشید که دچار دستپاچگی، سراسیمگی یا سردرگمی نشوید. حتی در نشان دادن اشتیاق خود نسبت به یک موضوع مراقب باشید که احساسات شما بیشازحد نباشد زیرا باعث میشود تصنعی و ساختگی به نظر بیاید.
ارتقاء عزتنفس فردی
برای بالا بردن عزتنفس خود میتوانیم از چند تکنیک ساده استفاده کنیم:
- با بررسی و تحقیقی عمیق از پیچیدگیهای درون خودآگاه شویم.
- به کمبودهایمان پی ببریم.
- جهتگیریهای خودمان را در برابر رویدادها و مردم و شرایط گوناگون موردبررسی قرار دهیم و به فکر اصلاح ان باشیم.
- با کمک ارزش و حرمتی که برای خودمان قائل میشویم، حق انتخاب بیشتری به خودمان بدهیم که درنتیجه ارتباطمان با دیگران به نحو قابلتوجهی بهبود مییابد.
همدلی و همدردی کردن
سعی کنید با اشخاص احساس مشترک داشته باشید. شادی دیگران را شادمانی خود بهحساب آورید و موقعی که دیگران احساس غم میکنند نیز با آنها همدلی و همدردی کنید. درصورتیکه تلاش و کوشش شما این باشد که با سیستم حسی افراد ارتباط برقرار کنید، میتوانید روابط اجتماعی بهتری داشته باشید.
یافتن زمینههای علایق مشترک و نکات شخصیتی مشترک
در جستجوی زمینههای مشترک با دیگران باشید و سعی کنید در دایره ارتباطات بیشتر نکات مشترک و مشابه را پیدا کنید. اهداف و نیازها و نگرانیها را از دیدگاه طرف مقابل نگاه کنید و برای اینکه شرایط طرف مقابل را درک کنید موقعیتهای مختلف را از دید و نظر او ببینید و از اموری که موجبات نگرانی میشود، آگاه شوید. همین نکات مشترک زمینههای خوبی هستند که امکان همدلی و وحدت و تفاهم و درنتیجه بهبود روابط اجتماعی را بنا میکنند.
شناخت زبان بدن
زبان بدن یک ابزار مؤثر و شگفتانگیز است که در برقراری بهتر ارتباطات به کار میآید. اگر میخواهید مهارتهای ارتباطی بهتر و بیشتری داشته باشید باید در نظر داشته باشید که کدامیک از قسمتهای بدن شما کمک بیشتری به نشان دادن منظور شما میکند. ویژگیهای چهره، لحن صحبت و همینطور حرکات کلی بدن افراد در هنگام صحبت کردن به همان اندازهی کلام تأثیر دارد، برای مثال ممکن است شما با خواندن متن یک پیامک نتوانید بهصراحت منظور نویسنده را بفهمید درصورتیکه در ارتباط رو دررو و با شنیدن لحن صحبت و زبان بدن گوینده میتوانید به درک درستی از منظور و احساسات طرف مقابل برسید. پس شناخت این جنبه از شخصیت انسانها و دقت کردن به زبان بدن آنها باعث میشود شما بتوانید در دایرهی روابط اجتماعی خود درک بهتری از منظور طرف مقابل خود داشته باشید که خودبهخود باعث بهبود روابط بین فردی میشود.
جمع بندی
نکتههایی که در برقراری ارتباط با دیگران ذکر شد مهارتهایی هستند که کمک میکنند روابط اجتماعی افراد ارتقا پیدا کند و سطح درکشان از رفتار دیگران و نحوه برخوردشان با افراد مختلف متناسب با روحیات، شخصیت و شرایط، متفاوت باشد. رسیدن به این شناخت باعث بالاتر رفتن اعتماد به نفس و رضایت درونی در افراد شده و به گسترش روابط بین فردی کمک شایانی می کند.3.7